Szkodliwe składniki kosmetyków (aktualizacja 2025)

Kosmetyki drogeryjne i apteczne dostępne na naszym rynku w większości zawierają szkodliwe składniki, które mogą powodować alergię, trądzik oraz rozmaite choroby skórne. Składniki, takie jak oleje mineralne, oleje silikonowe, barwniki, konserwanty, rozpuszczalniki, substancje zapachowe i filtry przeciwsłoneczne są głównymi składnikami kosmetyków, podczas gdy substancja pielęgnująca stanowi tylko niewielki procent całego składu i zwykle nie ma szans dotrzeć do głębszych warstw skóry, bo olej mineralny nie jest dobrym nośnikiem. Musimy nauczyć się rozpoznawać dobry kosmetyk patrząc na jego skład INCI, czyli rzeczywistą zawartość danych składników w produkcie. Poniżej przedstawiam spis najczęściej spotykanych szkodliwych substancji.

1,4-Dioxane

– działa drażniąco na skórę i błony śluzowe, wywołuje stan zapalny i przesuszenie tkanki. Przy dłuższym stosowaniu na skórę powoduje świąd i dermatozę.
👉 Pojawia się jako zanieczyszczenie w kosmetykach zawierających SLS i PEG, np. w szamponach, żelach pod prysznic i mydłach w płynie.

Kwasy AHA (Alpha Hydroxy Acid)

– przy dłuższym stosowaniu wysuszają naskórek, powodują stan zapalny, a następnie pękanie skóry; zaburzają wydzielanie łoju i potu oraz gospodarkę kwasowo-zasadową skóry.
👉 Stosowane w peelingach kwasowych, tonikach złuszczających, kremach przeciwstarzeniowych.

Syntetyczne detergenty

Sodium Lauryl Sulfate (SLS), Sodium Laureth Sulfate (SLES), Ammonium Lauryl Sulfate, Sodium Myreth Sulfate, Laurylosiarczany sodu, Cocoyl Sarcosine, Coco-betaine

– syntetyczne detergenty, stosowane w przemyśle do odtłuszczania. Powodują przesuszenie skóry, zaburzają wydzielanie łoju i potu, podrażniają skórę i oczy, wywołują świąd i wypryski, szczególnie u dzieci oraz skórę w okolicach intymnych. Uszkadzają osłonki włosów powodując łamliwość i rozdwajanie włosów.
👉 Znajdziesz je w szamponach, żelach pod prysznic, płynach do kąpieli i mycia twarzy.

Bentonity i sole amoniowe

Benzalkonium Chloride, Bentonite sodium, Bentonite, Quaternium-18 Bentonite, Benzalkonium bromide

– zatyka pory, powoduje trądzik, przyśpiesza tworzenie zaskórników oraz stanów zapalnych.
👉 Występuje w płynach micelarnych, tonikach, kremach oczyszczających i niektórych produktach aptecznych.

Konserwanty syntetyczne

Butylated Hydroxyanisole (BHA), Butylated Hydroxytoluene (BHT)

– powoduje wysypki, rumień, alergie.
👉 Obecne w kosmetykach kolorowych (szminki, cienie, tusze), kremach oraz filtrach przeciwsłonecznych.

Polimery i syntetyczne zagęszczacze

Carbomer 934, 940, 941, 960, 961, Acrylic Acid

– wywołuje stany zapalne skóry.
👉 Stosowane w żelach myjących, piankach do twarzy, mleczkach oczyszczających.

Aminy i ich pochodne

Diethanolamine (DEA), Triethanolamine (TEA), Monoethanolamine (MEA), Cocamide DEA

– w połączeniu z innymi związkami azotowymi tworzą rakotwórcze (kancerogenne) nitrozaminy. Działają drażniąco na błony śluzowe i skórę.
👉 Znajdziesz je w szamponach, balsamach do ciała, płynach do kąpieli.

Środki powierzchniowo czynne pochodzenia kokosowego

Cocamidopropyl Betaine (CAPB)

– szkodliwy w połączeniu z sodium lauryl sulfate.
👉 Często obecny w tzw. „łagodnych” produktach dla dzieci i osób z wrażliwą skórą – żele do mycia, szampony, pianki.

Konserwanty uwalniające formaldehyd

Quaternium-15, Diazolidinyl urea, Imidazolidinyl urea, Bronopol, Tris (hydroxymethyl) nitromethane

– wywołują alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, działają trądzikotwórczo, wywołują trądzik kosmetyczny.
👉 Występują w kremach, balsamach, tonikach, niekiedy nawet w kosmetykach dla dzieci.

Silikony

Dimethicone, Simethicone, Silicone rubber, Methyl Silicone, Cyclomethicone

– powodują podrażnienie skóry, zaostrzają objawy trądziku.
👉 Znajdują się w odżywkach do włosów, podkładach, bazach pod makijaż, kremach „wygładzających”.

Substancje konserwujące – pochodne mocznika

DMDM Hydantoin, Glydant

– wydzielają formaldehyd, wywołują stany zapalne, mogą powodować nowotwory.
👉 Obecne w szamponach, kremach, produktach „do skóry wrażliwej”.

Fragrance (substancje zapachowe)

– tym terminem określa się składniki zapachowe i poprawiające koloryt kosmetyków. Często pod tą nazwą kryją się substancje silnie uczulające i kancerogenne.
👉 Stosowane niemal w każdym kosmetyku zapachowym – kremach, balsamach, tonikach, dezodorantach.

Oleje mineralne

Mineral Oil, Petrolatum, Paraffin Oil, Paraffinum Liquidum

– produkty destylacji ropy naftowej, zatykają pory, absorbują kurz i bakterie. Stwarzają beztlenowe warunki w skórze, sprzyjające trądzikowi.
👉 Obecne w kremach, pomadkach ochronnych, maściach, produktach „nawilżających”.

Parabeny

Methylparaben, Propylparaben, Butylparaben, Ethylparaben

– powodują alergiczne stany zapalne skóry.
👉 Znajdują się w wielu kremach, balsamach, kosmetykach do pielęgnacji ciała i twarzy.

Phenoxyethanol

– wywołuje wypryski i pokrzywkę na skórze.
👉 Często spotykany nawet w „naturalnych” kosmetykach jako alternatywa dla parabenów.

Sole aluminium

Aluminium Chloride, Aluminium Chlorohydrate, Aluminium Stearate, Aluminium Zirconium Trichlorohydrex GLY

– zatykają gruczoły łojowe, co przyczynia się do ich zapaleń i uszkodzenia.
👉 Obecne w dezodorantach i antyperspirantach, niekiedy również w pudrach.

Talk (Talc)

– zaburza oddychanie i czynności wydzielnicze skóry, może przyczyniać się do stanów zapalnych oraz nowotworów.
👉 Stosowany w pudrach dla dzieci, kosmetykach sypkich, zasypkach.

Oxybenzone

– dodawany do kosmetyków jako filtr UV. Działa rakotwórczo.
👉 Obecny w filtrach przeciwsłonecznych i wielu kremach „z ochroną SPF”.

Polyethylene Glycol (PEG)

PEG-20 Gliceryl Laurate, PEG (4-200), Butylene Glycol

– zatykają pory w skórze, powodują stan zapalny.
👉 Stosowane jako emulgatory i nośniki w kremach, mleczkach, balsamach, żelach.

Inne szkodliwe składniki

Przykłady:
Cationic surfactants, Cetalkonium chloride, Chloromethylisothiazolinone, Cyclomethicone, Formaldehyde, Isothiazolinone, Lanolin, Polysorbate (20-85), Styrene Monomer, Toluene, Bronopol, Stearalkonium Chloride, TEA compounds

👉 Spotykane w kosmetykach do pielęgnacji, makijażu, farbach do włosów, odżywkach, lakierach, kremach i płynach micelarnych.